Rory Medcalf – The Interpreter (01/06/2013)
Những chuyện hay nhất từ Đối thoại Shangri-la, cuộc họp mặt quốc phòng không
chính thức hàng đầu của châu Á, không phải đến từ lời phát biểu công khai của
các nhân vật cao cấp như Bộ trưởng Quốc phòng Chuck Hagel. Thật vậy, điều đặc biệt
nhất mà tôi nghe nói ở ngày đầu tiên của cuộc đối thoại năm nay ở Singapore là từ
một đại tá của PLA tại buổi làm việc về an ninh trên biển.
Trung Quốc bực dọc về sự hiện diện của các tàu và máy bay giám sát ngoài
khơi bờ biển trong khu vực đặc quyền kinh tế 200 hải lí (EEZ) của họ là điều dễ
hiểu. Trung Quốc coi điều đó là xấu cho lợi ích nước mình. Xét cho cùng, ngoài
những thứ khác người Mĩ có lẽ đang thu thập dữ liệu về các hoạt động quân sự của
Trung Quốc. Trung Quốc có lẽ cũng thấy sự có mặt đang tiếp diễn này là một sự
xúc phạm đến niềm tự hào quốc gia của mình, một gợi nhớ về lịch sử bị sỉ nhục bởi
các cường quốc nước ngoài.
Do đó, thật ngạc nhiên khi nghe một sĩ quan quân đội Trung Quốc tiết lộ
trong cuộc thảo luận mở tại hội nghị hôm nay rằng Trung Quốc đã nghĩ tới việc ‘trả
đũa’ bằng cách phái ‘tàu và máy bay đến vùng đặc quyền kinh tế của Mĩ’, và thực
tế đã làm như vậy ‘một vài lần' , mặc dù không phải trên cơ sở thường xuyên mỗi
ngày (không giống như sự có mặt của Mĩ ngoài khơi Trung Quốc).
Đối với tôi đây là một tin mới. Từ các cuộc thảo luận với một số chuyên
gia an ninh hàng hải ở bên lề của hội nghị, hoá ra rằng các tin đồn được lan truyền
trong một khoảng thời gian qua về việc Trung Quốc phái tàu làm nhiệm vụ tới các
vùng biển ngoài khơi lãnh thổ nước Mĩ - không phải Hoa Kì lục địa mà có lẽ là Hawaii
và cũng có thể là Guam. Tuy nhiên, ai cũng có thể nhớ đây là lần đầu tiên điều
này được nêu ra công khai.
Nói chính xác, viên chức Trung Quốc không nói rõ là các tàu Trung Quốc
(và / hoặc máy bay) đã thu thập thông tin tình báo hay chúng chỉ mạo hiểm tới gần
lãnh thổ Hoa Kì để thể hiện một quan điểm chính trị thôi. Nhưng hình như là bất
thường nếu chúng bỏ lỡ cơ hội thực hiện việc giám sát. Và ông ta quả đã nói
"trả đũa".
Tại sao phát hiện này là quan trọng? Có vài lí do. Thứ nhất, nó có thể tương
đương với sự khởi đầu của việc Trung Quốc hiểu được rằng cách diễn giải Công ước
LHQ về Luật Biển của họ có thể không có lợi trong dài hạn. Cách giải thích đó cho
rằng tự do hàng hải không bao gồm quyền tiến hành giám sát trong EEZ của nước
khác. Hầu hết các nước, trong đó có Mĩ, coi giám sát như một hoạt động hòa bình
được công ước cho phép. (Nói rõ hơn, tất cả các nước kể cả Mĩ đều đồng ý rằng thu
thập tình báo thời bình trong giới hạn 12 hải lí lãnh hải bất cứ nước nào khác
là một điều hoàn toàn không chấp nhận được.)
Vì các lợi ích kinh tế và chiến lược , và khả năng hải quân của Trung
Quốc đều ngày càng vươn ra xa khỏi bờ biển họ, nên có lẽ một số người trong cơ
quan an ninh Trung Quốc đang đoán trước lợi ích tương lai từ việc nước của chính
họ có quyền hợp pháp thu thập thông tin tình báo trong EEZ của các nước khác.
Nhưng hiện nay, nếu Trung Quốc quả thực đang tiến hành bước đột phá thỉnh thoảng
giám sát trong EEZ của Mĩ, thì họ mâu thuẫn với chính cách giải thích của mình
về luật biển.
Hơn nữa, nếu Trung Quốc thừa nhận rằng họ đang bắt đầu cạnh tranh với Mĩ
trong trò chơi của chính họ, thì điều này không phải không đồng nghĩa với việc
thừa nhận rằng Hải quân Mĩ sẽ không bị thuyết phục để từ bỏ việc giám sát trong
vùng biển Đông Á hay sao? Các sự cố như vụ quấy rối tàu USNS Impeccable vào năm
2009 thường được cho là một phần của một chiến dịch nhằm đẩy lùi người Mĩ. Bây
giờ Trung Quốc có nhận ra rằng chiến dịch đó đã thất bại và rằng họ cần phải thử
một chiến thuật mới hay không?
Nếu có, điều đó có thể giúp giải thích tại sao so với một vài năm trước
đây Trung Quốc có vẻ ít có ý định theo đuổi các cuộc va chạm nguy hiểm với tàu và
máy bay Mĩ- sự cố có thể dễ thấy sẽ leo thang thành đối đầu, thậm chí xung đột.
No comments:
Post a Comment